CALL FOR PAPERS

Data publikacji, Wtorek, 25-03-2025 Autor, Kamil Zieleziński Ilość wyświetleń, 255

czasopismo zgniatacz - nowohuckie studia naukowe, w trzech egzemplarzach, położone na ciemnym stoliku.

CALL FOR PAPERS – zagadnienia do wyboru

Zapraszamy do zgłaszania propozycji tekstów autorskich do trzeciego numeru czasopisma naukowego „Zgniatacz – nowohuckie studia naukowe”, którego wydawcą jest Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie.

Tematem trzeciego numeru będzie „Kultura w cieniu przemysłu”, rozumiana nie tylko szeroko, jako misja upowszechniania kultury w czasach PRL, ale także w ujęciu lokalnym, poprzez działalność zakładowych domów kultury i ich przemian na tle historii. Proponowany temat łączy się z obchodami 70-lecia Ośrodka Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie, który powstał z przekształcenia Zakładowego Domu Kultury Huty im. Lenina - Ośrodka Kultury Huty im. Tadeusza Sendzimira. Z tej okazji chcielibyśmy bliżej przyjrzeć się wybranym aspektom związków kultury i przemysłu, nie ograniczając się jednak wyłącznie do przykładu Nowej Huty.

Proponujemy kilka przykładowych zagadnień, jakie mogą zostać podjęte w trzecim numerze:

Kultura a zakłady pracy – tradycje, transformacje, perspektywy.
Rola kultury w zakładach pracy / rola zakładów pracy w kulturze.
Dzieje zakładowych domów kultury.
Historia Zakładowego Domu Kultury Huty im. Lenina i Zakładowego Domu Kultury “Budowalnych”.
Zakładowe Domy Kultury w Chrzanowie, Chorzowie-Batorym i Tarnowie-Mościcach.
Transformacja zakładowych domów kultury i ich adaptacja do nowych warunków po 1989 roku.
Działalność domów kultury na terenach poprzemysłowych i ich wpływ na mieszkańców.
Mecenat kultury dawnych (ew. także obecnych) zakładów przemysłowych (plastyka, literatura, inne formy twórczości).
Propaganda i misja upowszechniania kultury w PRL.
Architektura zakładowych domów kultury – socrealizm, socmodernizm, postmodernizm.
Architektura instytucji kultury w Nowej Hucie.
Artysta jako „robotnik sztuki” w ujęciu filozoficznym.
Dziedzictwo przemysłowe w sztuce/literaturze/filmie/muzyce/fotografii.
Biografie ludzi kultury w kontekście przemysłu.
Przymusowy „mecenat” robotniczy, np. nowohucki pomnik Lenina sfinansowany z premii hutników.
Współpraca artystów z zakładami przemysłowymi, realizacja projektów, jak np. rzeźba plenerowa „Wzlot” Stanisława Małka.
Znaki i identyfikacja wizualna zakładów pracy realizowana przez domy kultury na pochody i manifestacje w PRL.
„Gospodarskie wizyty” przedstawicieli kultury – kto z polecenia tzw. centrali przyjeżdżał do Nowej Huty i dlaczego?
Nowa Huta w kulturze i literaturze jako przedmiot.
Nowohuccy artyści (pisarze, plastycy, muzycy, projektanci)
Nowohuckie korzenie Piotra Skrzyneckiego i Piwnicy pod Baranami.
Nowa Huta kolebką jazzu, nowohuckie zespoły muzyczne.
Kultura czasu wolnego w Nowej Hucie.

Do zgłębienia powyższych tematów (jak również wyjścia poza ich zakres) zapraszamy Autorów i Autorki różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Propozycje tekstów w formie abstraktu (1300 znaków ze spacjami) należy przesłać na adres e-mail Redakcji: zgniatacz@okn.edu.pl do 30 kwietnia 2025 r.

Redakcja zastrzega sobie kontakt jedynie z Autorami zaakceptowanych abstraktów. O terminie złożenia tekstu informuje Redakcja. Honorarium dla Autora opublikowanego w czasopiśmie tekstu wynosi 500 zł brutto (umowa o dzieło z przeniesieniem praw autorskich).

Informacja o czasopiśmie „Zgniatacz”

Czasopismo “Zgniatacz - nowohuckie studia naukowe” prezentuje wyniki badań i namysłu naukowego nad fenomenem Nowej Huty oraz z zakresu tematów pokrewnych. Ma charakter interdyscyplinarny, oznaczający łączenie różnych dziedzin i dyscyplin nauki. Jego drugą odsłoną jest multidyscyplinarność, oznaczająca badania naukowe z różnych dziedzin i dyscyplin nauki w ich ściśle określonych granicach.

Obszar badawczy Nowej Huty pozwala na tak szerokie ujęcie tematu i jego twórcze wykorzystanie, czego dowodzą liczne współczesne kwerendy naukowe - zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. Tematyka czasopisma obejmuje szerokie spektrum zagadnień od nauk humanistycznych i społecznych, przez nauki ścisłe i przyrodnicze, po nauki inżynieryjno-techniczne.

Wybrana bibliografia:

Bednarek Stefan (red.) (1997), Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, Wrocław: wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bobrowska Ewa (1997), Przemiany modelowe instytucji domu kultury, Kraków: wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cyboran Beata (2018), Animacja w systemie zależności instytucjonalnych: uwarunkowania rozwoju animacji społeczno-kulturalnej na tle polskiej polityki kulturalnej po 1989 roku, Kraków: wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dziedzictwo kulturowe Nowej Huty w rozwoju Obszaru Strategicznego Kraków-Wschód. Materiały konferencyjne (1997), Kraków: wyd. Krakowskie Forum Rozwoju.
Dziekan Bogumił (red.) (1968), Zakładowy Dom Kultury Huty im. Lenina, Kraków: wyd. Zakładowy Dom Kultury Huty im. Lenina.
Goban-Klas Tomasz (1971), Młodzi robotnicy Nowej Huty jako odbiorcy i współtwórcy kultury, Wrocław: wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Golonka-Czajkowska Monika (2013), Nowe miasto nowych ludzi. Mitologie nowohuckie, Kraków: wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Grochowska Anna (2019), Kultura w nowym mieście. O rozwoju życia kulturalnego w Nowej Hucie w latach 1949-1956, “Rocznik Biblioteki Kraków”, 2019, s. 217-247
Habielski Rafał (2009), Przeszłość i pamięć historyczna w życiu kulturalnym PRL. Kilka uwag wstępnych /w:/ Polityka czy propaganda: PRL wobec historii, red. Paweł Skibiński, Tomasz Wiścicki, Muzeum Historii Polski, Warszawa, s. 87–115.
Jagło Paweł (2019), Kultura w Nowej Hucie na przestrzeni 70 lat (teatry, kina, muzea, domy kultury), „Renowacje i Zabytki”, nr 1 (69), s. 112-119.
Januszewski Stanisław (red.) (2009), Dziedzictwo postindustrialne i jego kulturotwórcza rola, Warszawa: wyd. Fundacja Hereditas.
Jedlewska Barbara, Skrzypczak Bohdan (red.) (2009), Dom kultury w XXI w. – wizje, niepokoje, rozwiązania, Olsztyn: wyd. Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych.
Klaś Jarosław, Skindzier-Wąchała Maria (red.) (2019), Nowa Huta w kulturze – kultura w Nowej Hucie, Kraków: wyd. Ośrodek Kultury Cypriana Kamila Norwida.
Kozioł Monika (2019), Galeria „Rytm”. Historia i znaczenie zakładowej galerii sztuki w Nowej Hucie, Kraków: nakład autorki.
Kozioł-Sumera Monika, Sojusz państwa, społeczeństwa i sztuki. Geneza powstania wybranych rzeźb plenerowych w Nowej Hucie w latach 60. i 70. XX wieku, „Ochrona zabytków", 2024, nr 2, s. 85–100.
Miechowicz Monika, Sytuacja kultury polskiej (ze szczególnym uwzględnieniem plastyki) w latach 1944-1989, “Zarządzanie w Kulturze”, 2002, t. 3, s. 107-120.
Rutkowska A. (1973), Z książką przez nowohucką budowę /w:/ Czas przeszły nie zmarnowany. Wspomnienia działaczy kulturalnych 1945–1970, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 174-185.
Siemieńska Renata (1969), Nowe życie w nowym mieście, Warszawa: wyd. Wiedza Powszechna.
Stano Bernadeta (2019), Artysta w FABRYCE. Dwa oblicza mecenatu przemysłowego w PRL, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Naukowej w Krakowie.
Stępień Agata, Woynarowski Jakub (2024), Miejsce na marnowanie marzeń, Kraków, wyd. Ośrodek Kultury Cypriana Kamila Norwida.
Stojak Grażyna, Nierozłączny duet: socjalistyczne w treści i narodowe w formie, “Warstwy”, 2019, nr 3, s. 38-46.
Sumorok Aleksandra (2021), Socrealizm i socrealizmy. Architektura wnętrz w Polsce 1949–1956, Łódź, wyd: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego.
Wiśniewski Rafał, Pol Grażyna, Pląsek Rafał, Bąk Agnieszka (2021), Oswajając zmienność. Kultura lokalna z perspektywy domów kultury, Warszawa: wyd. Narodowe Centrum Kultury.
ZDK HiL po 10 latach. Biuletyn informacyjny Huty im. Lenina (1966), Kraków: wyd. Zakładowy Dom Kultury Huty im. Lenina.
Zieliński Przemysław (2009), Powstanie i rozwój systemu społecznego i instytucjonalnego Nowej Huty (1949–1966), Toruń: wyd. Wydawnictwo Adam Marszałek.